گامی بلند دانش بنیان‌ها؛ خودکفایی در گندم با تکیه بر دانش بومی

معاون وزیر جهاد کشاورزی از خودکفایی در تولید گندم خبر داد و گفت: امسال 13 میلیون تن گندم در کشور تولید شده که این امر با استفاده از دانش بومی و ارقام مناسب بذری محقق شده است.

به گزارش دبیرخانه برنامه ملی آبادیران به نقل از وزارت جهاد کشاورزی، سید مجتبی خیام نکویی روز دوشنبه در دومین همایش رویداد ملی کشاورزی دانش‌بنیان استان قزوین، اظهار کرد: اوایل انقلاب سطح تولیدات کشاورزی در کشور ۲۵ میلیون تن با جمعیت ۳۶ میلیون نفر بود که این میزان به ۱۳۱ میلیون تن با جمعیت ۸۷ میلیون نفر رسیده است.

وی با بیان اینکه از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون بیش از ۱۰۰ میلیون تن تولیدات کشور افزایش‌یافته است، اضافه کرد: کمتر از ۴۰ درصد این میزان به‌خاطر افزایش سطح کشت بوده و ۶۰ درصد دیگر نیز به‌خاطر بهره‌مندی از دانش فناوری‌های روز بوده است.

خیام نکویی تصریح کرد: میانگین تولید گندم کشور ما قبل از انقلاب در هر هکتار یک هزار ۸۰۰ کیلوگرم بود؛ اما اکنون امروز میانگین تولید این محصول در هر هکتار به چهار تن افزایش‌یافته، یعنی سالانه ۶۰ کیلوگرم افزایش تولید گندم داشته‌ایم.

این مقام مسئول تأکید کرد: امسال همچنین در گندم نان نیز خودکفا شدیم تا جایی که موفق به تأمین ۱۳ میلیون تن گندم شدیم، اگر در کشور میانگین تولید گندم دیم ۲ تن و میانگین گندم آبی نیز پنج تن و ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار شود، در آینده نزدیک صادرات این محصول را نیز خواهیم داشت.

خیام نکویی ادامه داد: از نظر میزان بارندگی‌ها و شرایط جوی نسبت به قبل وضع بدی داشتیم اما چند تا مؤلفه باعث شد تا بهره‌وری ما در حوزه گندم افزایش یابد که مهم‌ترین آن افزایش قیمت تضمینی قیمت‌ها، تغذیه کودی و استفاده از ارقام مناسب بذری بود.

این مسئول تأکید کرد: امسال یک میلیون و ۷۲۰ هزار تن گندم در خوزستان تولید داشتیم که در ۲ دهه گذشته بی‌سابقه بود، با این نکته که سال اول دولت سیزدهم از تولید ۴.۵ تن گندم به ۷.۵ تن رسیدیم و سال دوم نیز به ۶ میلیون تن افزایش تولید دست‌یافته‌ایم.

به گفته رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی کشور، افزایش بهره‌وری، حفظ منابع طبیعی و ذخایر ژنتیکی از دستاوردهای کشاورزی دانش‌بنیان است که باید موردتوجه قرار گیرد.

خیام نکویی به اهمیت امنیت غذایی در آینده ایران اشاره کرد و یادآور شد: سال ۱۴۳۰ نزدیک به ۱۰۳ میلیون جمعیت خواهیم داشت که این رقم به ۱۸۰ میلیون تن غذا نیاز دارد، یعنی ۵۰ میلیون تن بیشتر از شرایط کنونی، بنابراین با وجود فرسایش خاک و کاهش میزان بارش‌ها تا ۳۰ میلی‌متر، تنها راه ما حرکت به سمت کشاورزی دانش‌بنیان است.

این مسئول همچنین تأکید کرد: کشور برای خودکفا شدن به کشاورزی دانش‌بنیان نیاز دارد، ما خلاف عملکردمان در بعضی حوزه‌ها ۱۰ برابر بوده که اگر کمی بیشتر بررسی کنیم، علل ضعف کشاورزی دانش‌بنیان را در چالش صدور مجوزها، نبود بازار و همچنین عدم حمایت‌های ویژه از این شرکت‌ها خواهیم دید.

خیام نکویی با انتقاد از برخی فرهنگ‌های اجتماعی در جامعه، اظهار کرد: متأسفانه ۱۲ تا ۱۶ میلیارد دلار ارز سالانه از کشور خارج می‌شود تا برای واردات برخی نهاده‌های دامی و روغن‌های خوراکی به کشور هزینه شود.

این مسئول، میانگین سرانه مصرف روغن در اروپا را ۱۱ کیلوگرم و در کشور ما ۲۴ کیلوگرم اعلام کرد و خاطرنشان کرد: متأسفانه در این زمینه به علت استفاده بیش از حد از غذاهای سرخ کردنی و بیماری‌های ناشی از آن، استفاده از غذاهای آب پز کم کن به ورطه فراموشی سپرده شده و مزه غذاهای سرخ کردنی بر کیفیت و سلامت چیرگی یافته است.

معاون وزیر جهاد کشاورزی در ادامه به برنامه‌های آموزشی وزارت جهاد کشاورزی پرداخت و اظهار کرد: میانگین سن کشاورزان ما ۵۴ سال است و این افراد حداقل تا ۱۰ سال دیگر توان کشاورزی دارند، از خودمان بپرسیم برای کشاورزان آینده بایستی چه تدابیری بیندیشیم؟

خیام نکویی ادامه داد: برای تربیت کشاورزان نسل آینده، ۴۳ هنرستان کشاورزی پسرانه و دخترانه در سطح کشور راه اندازی کرده ایم، همچنین ۱۲ هزار عضو هیات علمی دانشگاهی در حوزه کشاورزی نیز داریم که باید همگی آنها به‌طورجدی وارد این عرصه شوند.

این مسوول خاطرنشان کرد: ما هنوز در کشور تکنسین گلخانه نداریم، دانشگاه‌های ما باید متناسب با بخش کشاورزی نیروی انسانی تربیت کنند، خیلی از دانشجویان دوره کارورزی را سپری نمی‌کنند و همین مساله در نهایت منجر به بیکاری این قشر از جامعه می‌شود.

خیام نکویی در ادامه به تغییر کاربری غیرمجاز کشاورزی پرداخت و خاطرنشان کرد: یک متر از زمین کشاورزی نباید در خدمت مسکن به کار گرفته شود، این خلاف قانون و امنیت غذایی است، ما امروز ۱۸.۵ میلیون هکتار زمین کشاورزی داریم که درصد بسیار کمی از آن زمین درجه یک و ۲ است، ما نباید اجازه دهیم حتی زمین درجه سه و چهار نیز از دست برود.

وی در خصوص جوان سازی باغات کشور نیز یادآور شد: وجود ۶۰ درصد باغات درجه ۲ و سه باعث شده تا محصولات این حوزه کاهش یافته و یا به ضایعات تبدیل شود و به همین لحاظ باغات درجه سه به ۲ بایستی تبدیل شده و همین‌طور نسبت به ارتقا باغات اقدام کرد.

به گفته معاون وزیر جهاد کشاورزی، ۹۸ درصد از بذر کشاورزی در داخل کشور تولید می‌شود و برای ۲ درصد بذر وارداتی، سالانه ۱۲۰ میلیون دلار واردات صورت می‌گیرد که دستیابی به خودکفایی در تولید بذر نیز دور از ذهن نخواهد بود.

معاون وزیر جهاد کشاورزی و رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی کشور خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری نیز بارها بر روز موضوع کشاورزی دانش بنیان تاکید داشته اند و موضوع اولویت دار و درجه یک کشور را هم امنیت غذایی عنوان کردند، حالا باید ببینیم که با وجود این اهمیت تمام ارکان تقنینی، اجرایی و قضایی چه تغییراتی صورت خواهد گرفت.

گفتنی است، در پایان این همایش از نمایشگاه دستاوردهای دانش‌بنیان و فناوری بخش کشاورزی استان قزوین با حضور ۲۵ واحد فناور نیز بازدید به عمل آمد.