مصاحبه اختصاصی با کامران شورگشتی رتبه دوم جایزه ملی آبادیران

شرکت دانش‌بنیان فضل دارو خیام خراسان در حوزه ایجاد زنجیره ارزش گیاهان دارویی در کشور و بهبود اقتصاد معیشتی کشاورزان با مطالعه بر روی گیاهان دارویی باعث ایجاد اشتغال، رونق کشاورزی و بازگشت افراد مهاجرت کرده به روستاها شده است.

به گزارش دبیرخانه برنامه ملی آبادیران، مدیرعامل شرکت فضل دارو خیام خراسان در توضیح معرفی خود گفت: بنده کامران شورگشتی فارغ‌التحصیل رشته داروسازی از دانشکده علوم پزشکی مشهد هستم و در سال‌های اخیر در زمینه تولید داروهای گیاهی مبتنی بر «گیاهان دارویی بومی کشور» در قالب شرکت دانش‌بنیان فضل دارو خیام خراسان در حال فعالیت بودم .

شورگشتی در خصوص حوزه فعالیت خود و پروژه‌‌ی رتبه آورده در جایزه ملی آبادیران اظهار کرد: فعالیت ما در راستای زنجیره ارزش گیاهان دارویی کشور برای بهبود اقتصاد معیشتی کشاورزان بوده است و با توجه به اینکه کشور ما در منطقه‌‌ای قرار گرفته که از لحاظ ظرفیت گیاهان دارویی و کم‌آب‌طلب نسبت به دنیا مزیت‌های ویژه‌ و بالقوه‌ای دارد، تلاش کردیم با به‌کارگیری ظرفیت دانشگاهی، علمی و نخبگان کشور این بخش را فعال کنیم.

وی افزود: در سه سال اخیر عمدتاً موضوع مدنظر ما ایجاد محصولات و مکمل‌های دارویی از گیاه زرشک بود و در همین راستا «گلوکوبر ۳۰۰» را از ساقه‌ی زرشک برای بهبود قندخون و چربی خون تولید کردیم.

ایشان ادامه داد: مواد موثره‌‌ی ساقه‌ی زرشک که همان ماده موثره‌ی بربرین است، برای کنترل قند و چربی خون اثرات بسیار خوبی را در از خود نشان داده؛ در این راستا محصولی را با نام «گلوکوبر۳۰۰» تجاری کردیم و با کمک دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور اثرات بالینی کنترل قند و چربی خون آن‌ها را بررسی کردیم، اکنون نیز وارد بازار شده و مردم می‌توانند از آن استفاده کنند.

وی با تأکید بر اینکه مورد ذکر شده یکی از نمونه‌های موفق منابع طبیعی است که وارد چرخه ایجاد ارزش افزوده شده، گفت: به طور کلی ما می‌توانیم گیاهان دارویی را به لحاظ اثرات علمی و نیاز بازار شناسایی و به مرحله‌ای برسانیم که مواد اولیه این‌گونه محصولات عمدتاً در مناطق روستایی و کم‌برخوردار کشور باشد.

ایشان تصریح کرد: این نوع فعالیت دو مزیت دارد، یکی توجه به محدودیت منابع آبی و دیگری هم  مرتفع ساختن قیمت پایین مواد اولیه کشاورزی که از این طریق به بحث اشتغال و اقتصاد و مولدسازی روستا نیز کمک می‌شود.

قابل ذکر است که در حیطه شناسایی، ایجاد بهره‌وری و زنجیره ارزش گیاهان دارویی در مناطق روستایی پروژه‌ای را استارت زده و متوجه شدیم که حجم زیادی از انگور تولیدی (دهستان شورگشت) هسته دار و به شکل دیم است، سپس با بررسی‌های آزمایشگاهی ضایعات انگور متوجه شدیم که روغن و عصاره هسته انگور اثرات بسیار مفیدی در سلامتی بدن در برابر آلاینده‌ها به لحاظ دارا بودن خواص آنتی اکسیدانی دارد.

وی ادامه داد: روغن هسته انگور به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی بالا در ایجاد ارزش افزوده برای گیاهان دارویی موثر است و بر همین مبنا از ضایعات هسته انگور محصولی به شکل خوراکی درست کردیم، اکنون نیز در حال راه‌اندازی کارگاه بوجاری و روغن‌کشی هسته انگور هستیم که هر سال ضایعات انگور به محصولات دیگر تبدیل شود و اقتصاد روستا رونق پیدا کند.

این فعال علمی با بیان اینکه فعالیت ما باعث ورود سایر شرکت‌های دانش‌بنیان به  این منطقه کم‌برخوردار شد و در ادامه برای پیدایش الگوهای کشت، مشکلات دارویی و انتخاب گیاهان دارویی مجتمعی را تهیه کردیم که کشت پایلوت گیاهان دارویی متناسب با آن منطقه را با بررسی وضعیت اقلیمی پوشش دهد، گفت: حدود ۴ هکتار از اراضی منطقه را در برای یکپارچه سازی در اختیار کشت عناب، زرشک، گل محمدی ،انگور و در نهایت گونه باریکه آنغوزه گذاشتیم و همین باعث شد الگویی بهتر به لحاظ کشت و شرایط بهره‌وری برای روستاییان پیدا شود و با آن سطح زیر کشت و تولید گیاهان دارویی را دست بگیرند؛ ما با پروژه ذکر شده در نمایشگاه آبادیران و همایش معاونت علمی  مقام دوم را کسب کردیم.

وی در خصوص کاربرد طرح برنده در حل مشکلات کشور و مناطق کم‌برخوردار بیان کرد: مسئله‌ی اصلی ایجاد اقتصاد کشاورزی مبنی بر زنجیره ارزش گیاهان دارویی است که توسعه آن باعث ایجاد اشتغال و مولدسازی روستا می‌شود، منطقه‌ای که ما در حال حاضر در آن قرار داریم نیز تعداد زیادی سکنه داشته و جزو آبادی‌های مطرح بوده اما فی‌الحال همه‌ی جوانان برای کار و اشتغال مهاجرت کردند و قاعدتاً یک مسئله‌ در بعد اقتصادی و فرهنگی باعث تبدیل روستای مولد به روستای هزینه‌بر شده، حال ما با پیاده‌سازی این گفتمان در روستا باعث ایجاد اشتغال و رونق کشاورزی و در ادامه بازگشت افراد به منطقه شدیم که این مورد از نظر من برای کشور نیز حائز اهمیت است.

وی در مورد ایده خود برای توسعه و آبادانی مناطق کمتربرخوردار گفت: در مناطق روستایی و شهرستان‌ها موضوعات دانش‌بنیان و علمی بسیار کمرنگ است و مزیت شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبه‌ این است که می‌توانند با به کارگیری نوآوری برای مسیر اشتباهی که در گذشته وجود داشته راهکار ارائه دهند تا این مسیر اصلاح شود، در اینجا شرکت ما به طور اختصاصی موضوع بحث زنجیره آخر و دارو را رسیدگی می‌کند و با به کارگیری دانش فنی برای استفاده از ظرفیت گیاهان دارویی مناطق کم‌برخوردار و روستایی در راستای ایجاد اشتغال موثر است ، این راهکار برای تمام مناطق قابل استفاده و کمک کننده بوده و نقش قابل قبولی را در کشاورزی و اشتغال روستاییان ایفا می‌کند.

کامران شورگشتی افزود:«گفتمان اقتصادی زنجیره ارزش گیاهان دارویی» باید در شهرستان‌‌ها، دهستان‌ها و بخشداری‌ها به عنوان یکی از دستورالعمل‌ها دولت قرار گرفته و به عبارتی برای آن‌ برنامه‌ریزی انجام شود تا کارکرد‌های توسعه‌ای را در منطقه در سطح بالاتری برای کم‌رنگ کردن مشکلات اقتصادی روستا ارائه دهیم.

 در پایان وی در خصوص حمایت‌های لازم از سوی معاونت علمی و دبیرخانه آبادیران در راستای تجاری سازی ایده‌های خود گفت: درخواست ما از دبیرخانه معاونت این است که از متولیان حوزه دفع کم‌برخورداری در کشور مانند بنیاد مستضعفین و بنیاد برکت بخواهد که از طرح‌های دانش بنیان حمایت و ما را به آن‌ها معرفی کنند تا در قالب تفاهم‌نامه‌ها و پروژه‌های مشخصی که مورد توافق و نظر طرفین باشد به نتیجه نهایی برسیم و به عبارتی بخش پژوهشی را برای ما تامین کنند، زیرا شرکت‌های خصوصی امکان تقبل تمام هزینه‌های آزمون و خطا و کارهای پژوهشی را ندارند و ارگان‌های فعال در حوزه رفع محرومیت باید  این بخش را پوشش دهند تا کار دانش‌بنیان‌ها رونق گیرد و نتایج آن در مناطق روستایی نیز دیده شود .

وی ادامه داد:ما باید گفتمان شرکت‌های دانش‌بنیان در مناطق روستایی و کم‌برخوردار را در داخل بخش‌هایی از روستا که آشنایی کمتری دارند پررنگ کنیم و سیاست گذاری مشخصی در این راستا داشته باشیم، زیرا گفتمان دانش‌بنیان در دبیرخانه‌ی آبادیران و سطح معاونت علمی مطرح شده و درک می‌شود اما با میدان فاصله دارد و باید به صورت ریشه‌ای به آن پرداخت.