توسعه دریامحور، گامی نوین و بکر در جهت آبادانی و پیشرفت مناطق ساحل نشین

یادداشتی از آقای حسن شالباف، کارشناس حوزه شرکت های دانش بنیان

اهمیت دریاها و اقیانوس‌ها به عنوان منابع غنی و تأمین کننده نیازهای حیاتی و تولید اقتصادی، برای تمدن‌سازی و توسعه علم و فناوری بسیار زیاد است. در این میان ایران با موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد خود، سواحل طولانی و جزایر فراوان، باید از این ظرفیت‌ها بهره‌برداری کرده و در توسعه دریامحور نقش مؤثری داشته باشد. برای این منظور، برخی سیاست‌های کلی تعیین شده که از جمله آن می‌توان به سیاست‌گذاری یکپارچه، توسعه فعالیت‌های دریامحور، تسهیل سرمایه‌گذاری و مشارکت، تدوین طرح جامع توسعه دریامحور، بهره‌برداری حداکثری از منابع دریایی، تأمین و ارتقاء سرمایه انسانی، همکاری با کشورهای همسایه و بین‌الملل، افزایش سهم کشور در حمل و نقل دریایی و حمایت از سرمایه‌گذاران بومی و محلی اشاره کرد که پیشنهاد می‌شود دولت به آنها توجه کند.

برای بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های دریا، لازم است که مدیریت چابک و کارآمد دریا و تقسیم کار ملی در این زمینه صورت گیرد. هدف از سیاست‌گذاری یکپارچه، احراز جایگاه شایسته جهانی و رتبه اول در منطقه است.

در سیاست توسعه فعالیت‌های دریامحور، ایجاد قطب‌های توسعه در سواحل، جزایر و پس‌کرانه‌ها به منظور رشد اقتصادی در حوزه دریامحور بسیار مهم است. کمااینکه نرخ رشد اقتصاد در این حوزه باید حداقل دو برابر نرخ رشد کل کشور باشد.

در راستای نیل به سیاست تسهیل سرمایه‌گذاری و مشارکت، باید با ایجاد زیرساخت‌های لازم نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، سرمایه‌گذاری و مشارکت داخلی و خارجی را تسهیل کرد. این مساله شامل زیربنای حقوقی، اقتصادی، زیربنایی و امنیتی است.

همچنین با پهنه‌بندی دریا، کرانه و پس‌کرانه و تعیین سهم جغرافیای جمعیت، تجارت، صنعت، کشاورزی و گردشگری، باید طرح جامع توسعه دریامحور را تدوین کرد که این طرح باید هویت ایرانی-اسلامی را هم در نظر داشته باشد.

یکی دیگر از سیاست‌های مهم در توسعه دریامحور، بهره‌برداری حداکثری از منابع دریایی است که در این خصوص لازم است که به شکل بهینه و حداکثری از ظرفیت‌ها، منابع و ذخایر زیست‌بوم دریایی استفاده شود. همچنین، نباید اجازه داد که کشورهای دیگر محیط زیست دریایی را تخریب کنند.

در ادامه باید توجه داشت که برای توسعه دریامحور و فناوری دریایی، لازم است سرمایه انسانی و مدیریت متعهد و کارآمد فراهم و پشتوانه علمی، آموزشی و پژوهشی باید برای این منظور ایجاد شود.

توسعه همکاری‌های اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری با کشورهای همسایه و سایر کشورها نیز بسیار مهم است و هدف از این همکاری‌ها، بهره‌برداری از ظرفیت‌های دریایی و حضور مؤثر در معابر بین‌المللی است.

افزایش سهم کشور در حمل و نقل دریایی و ترانزیت از طریق تقویت شبکه حمل و نقل ترکیبی میسر می‌شود که این مساله نیز یکی دیگر از سیاست‌های مهم در توسعه دریامحور محسوب می‌شود. در نهایت در طرح‌های توسعه‌ای، لازم است از سرمایه‌گذاران بومی و محلی حمایت و همچنین، بنگاه‌های کوچک و متوسط جوامع محلی نظیر صید، کشاورزی، صنعت و گردشگری ایجاد شود.