خبر

خانه > اخبار > بازار آب؛ دستاورد دانش‌بنیان برای بازگشت تعادل به سفره‌های آب زیرزمینی
بازار آب یزد
25 آذر 1403

بازار آب؛ دستاورد دانش‌بنیان برای بازگشت تعادل به سفره‌های آب زیرزمینی

به گزارش دبیرخانه برنامه ملی آبادیران مدیر تحقیق و توسعه شرکت دانش‌بنیان مشاور زیست اجتماعی دانو ابتدا در خصوص محصولات و حوزه فعالیت این شرکت بیان کرد: مجموعه مشاور زیست اجتماعی دانو، با هدف پژوهش‌های کاربردی و اقدام در زمینه توسعه پایدار محلی تاسیس شد. اکنون این شرکت تنها کارگزاری رسمی "بازار آب یزد" است. بازار آب، تالار مبادلات موقت آب در میان بهره‌برداران برای افزایش بهره‌وری آب و توسعه پایدار است.

وی افزود: پس از تجهیز چاه‌های کشاورزی استان یزد به کنتور هوشمند، اینک این امکان در دشت یزد اردکان به عنوان پایلوت اجرای بازار آب در کشور فراهم شده است که بهره برداران آب بتوانند به صورت موقت، درصدی از شارژ بهره برداری خود را باهم تبادل کنند.به فرایند مبادله آب که در تالار کارگزاری به نتیجه می‌رسد بازار آب گفته می‌شود. بخشی از حجم مبادلاتی آب به نفع آبخوان ذخیره می شود و شارژ مبادلاتی در ابتدای سال بعدی آبی به صورت کامل به حساب واگذارکننده بازخواهد گشت.

وی تأکید کرد: عنوان فعالیت مجموعه ما "بازار آب یزد" است. بازار آب یزد ساز و کاری است که از طریق آن دارندگان مجوز بهره برداری از آب زیرزمینی در بخش‌های کشاورزی و صنعت می‌توانند بخش محدودی از سهمیه آب خود را خرید و فروش کنند یا در بخش نذر آب، آب را به سفره های آب زیرزمینی اهدا کنند. درصدی از هر حجم مبادله به نفع آبخوان ذخیره می­شود. مبادله آب از مسیر زیرساخت­‌های نرم افزاری انجام می‌شود که در یزد طراحی و پیاده سازی شده است. کارگزار بازار آب، تسهیل‌گر اجتماعی این فرایند است. درباره بهره­‌وری آب، چگونگی بهینه­‌سازی مصرف و فواید آن برای منابع آب زیرزمینی و نهایتا منافع اقتصادی آن به بهره­‌برداران توضیح می­‌دهد.

عباس فقیه خراسانی در خصوص بزرگ‌ترین یا مهم‌ترین دستاورد این مجموعه بیان کرد: بازگشت اعتماد به حکمرانی آب بزرگ‌ترین دستاورد مجموعه ما می‌باشد. ما باید مسیر ترویج بازار آب را از طریق تسهلیگری اجتماعی و رسانه‌های ملی فراهم کنیم و برای حفظ آب و افزایش بهره‌وری آن کوشا باشیم.

وی تصریح کرد: ما در دانو با اتکا به لطف پروردگار متعال و طلب یاری از همه کارشناسان، نوآوران و علاقمندان در حوزه آب و محیط زیست، تلاش­‌های خود برای بهره­‌وری آب، جهش تولید در بخش­‌های کشاورزی و صنعت و ارتقای سطح توسعه اجتماعی استان یزد را با رویکرد اجتماعی اقتصادی زیست فناورانه بازار آب دوچندان خواهیم نمود‌.

فقیه خراسانی معتقد است که می‌توان برنامه بهره‌برداری را براساس توان و ظرفیت سفره‌های زیرزمینی هر منطقه مشخص کرد. وی در این خصوص توضیح داد: ما فاکتوری اقتصادی را به رویکرد زیست‌محیطی محور اضافه کردیم. بازار آب در این راستا راه‌اندازی شد. سفره‌های آب زیرزمینی ما محدودیت دارند و براساس آن پروانه‌های بهره‌برداری صادر شده است. اگر کشاورز با کمک فناوری‌های نوین ۱۰ درصد از سهمیه آب خود را صرفه‌جویی کند، می‌تواند حق آبه اضافه را به چاه دیگری منتقل کند.

وی ادامه داد: در حقیقت حق‌آبه اول سال آبی مشخص و به بهره‌برداران تحویل داده می‌شود. کشاورز می‌تواند به اندازه مشخص شده تا آخر سال آبی از این میزان آب استفاده کند. در بازار آب شرایطی پیش‌بینی شده که اگر کشاورز آب مازاد داشت، موقتاً آن را به فرد دیگری اجاره دهد.

ایشان در خصوص کاربرد بازار آب در مناطق کمتربرخوردار اظهار کردند: توسعه پایدار روستایی در گرو بهره‌‌ور بودن آب و کشاورزی ادامه‌دار است. ما در بازار آب یزد در حال فراهم کردن سرمایه برای افزایش پتانسیل چاه‌های آب هستیم. بازار آب سبب رشد و پیشرفت کشور در حوزه کشاورزی و همچنین تحقق بخشی از اهداف برنامه ملی آبادیران به عنوان برنامه هماهنگ کننده توانایی‌های فناورانه با مسائل و موضوعات مناطق کمتربرخوردار شده است.همچنین  علاوه بر بازار آب یزد، کلینیک بهتا را راه‌اندازی کرده‌ایم.

وی ادامه داد: کلینیک بهره‌وری و توسعه اجتماعی(بهتا) بخشی ازبازار آب یزد است. مشاوران شرکت دانو در این کلینیک به بهره‌برداران آب در زمینه‌های کشاورزی،اقتصاد آب،فناوری‌های نوین،انرژی و ارتباطات آب مشاوره می‌دهند.