اصلاح بیماری‌های ژنتیکی با ساخت نخستین کیت انتقال ژن ایرانی

پژوهشگران یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان حاضر در دومین نمایشگاه ملی آبادیران به منظور اصلاح بیماری‌های ژنتیکی موفق به طراحی و ساخت کیت انتقال ژن شده‌اند که فناوری تولید آن تا پیش از این تنها در انحصار کشور آمریکا بوده است.

به گزارش دبیرخانه برنامه ملی آبادیران و به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری،، نیلوفر توکلی، نماینده علمی شرکت دانش‌بنیان «سپید درمان وارنا» درباره این محصول گفت: مجموعه ما موفق به طراحی و ساخت کیت ژن درماترنسفر شده است. حامل ژن درماترنسفر، فرمول منحصر به فردی متشکل از نانو ذرات دارد که برای انتقال ژن (نوکلئیک اسیدها) به رده‌های سلولی یوکاریوتی استفاده می‌شود.

وی اظهارداشت: این کیت، نخستین کیت انتقال ژن ساخت ایران است. پیش از این ساخت این حامل تحت عنوان لیپوفکتامین که یک ساختار لپیدی است، تنها در انحصار کشور آمریکا بود اما اکنون این محصول بر پایه نانو ذرات کربنی ساخته شده است.

توکلی افزود: این حامل دارای قابلیت ردیابی در سلول، تولید انبوه، کارآمدی برابر یا بالاتر از نمونه مشابه خارجی (لیپوفکتامین) در دسترس بودن و هزینه پایین‌تر نسبت به نمونه‌های خارجی (یک ششم قیمت نمونه مشابه خارجی)، امکان اضافه کردن مستقیم کمپلکس‌های نوکلئیک اسید متشکل از ژن-درماترانسفر به سلول‌ها در محیط کشت و امکان تهیه ژن درما ترنسفر با تعداد واکنش مورد نظر است.

وی تصریح کرد: طی سال‌های اخیر، انتقال ژن به دلیل کاربرد‌های گسترده آن در مطالعه فرآیند‌های سلولی و مکانیسم مولکولی بیماری‌ها مورد توجه قرار گرفته است. تشخیص و پیش‌بینی بیماری‌ها، مطالعه بیان ژن یا پروتئین در انواع مختلف سلول‌ها، کاهش بیان پروتئین‌های خاص با روش انتقال ژن siRNA، تولید انبوه پروتئین‌های نوترکیب و خاموش کردن ژن‌ها از کاربرد‌های این روش است. به علاوه، انتقال ژن به عنوان یکی از راهکارهای ژن‌درمانی در درمان بیماری‌های ژنتیکی صعب‌العلاج مورد توجه قرار گرفته است.

به گفته توکلی، حامل تولیدی این مجموعه برای درمان بیماری‌های ژنتیکی کاربرد دارد؛ با استفاده از این کیت، ژن‌های معیوب داخل سلول اصلاح و از بروز بیماری‌های ژنتیکی پیشگیری می‌شود. در بلندمدت این محصول می‌تواند برای درمان ناباروری هم کاربرد داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: اکنون برخی کشور‌ها مطالعاتی در فاز بالینی دارند که در درازمدت پس از کسب نتایج مطلوب وارد فاز حیوانی و انجام آزمایش روی موش و موش صحرایی می‌شوند. این حامل نیز تابه‌حال روی سلول تست شده است و در گام بعدی عملکرد آن در فاز حیوانی بررسی خواهد شد.

توکلی با تاکید بر اهمیت برگزاری نمایشگاه‌هایی مانند آبادیران در معرفی محصولات دانش‌بنیان گفت: این مجموعه تلاش دارد با جذب فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نقشی در اشتغال‌زایی جوانان ایفا کند و با تولید انبوه این محصول گامی در جهت رفع نیاز‌های جامعه بردارد.